έκστασι

(ecstasy). Κοινή ονομασία ναρκωτικής ουσίας. Πρόκειται για τη χημική ουσία 3,4 μεθυλενοδιοξυμεθαμφεταμίνη, γνωστή και με τη συντομογραφία MDMA. Στην καθαρή της μορφή είναι μία λευκή κρυσταλλική σκόνη που κυκλοφορεί είτε σε μορφή σκόνης είτε σε χάπια ή κάψουλες. Πρωτοεμφανίστηκε σε πιο απλή μορφή το 1917, όταν η φαρμακευτική εταιρεία Merck τη χρησιμοποίησε σε χάπια που έκοβαν την όρεξη. Όταν όμως οι παρενέργειες άρχισαν να γίνονται εμφανείς, αποφασίστηκε να μην προχωρήσει η παραγωγή της. Στη σημερινή της μορφή η ουσία εμφανίστηκε στις αρχές της δεκαετίας του 1970. Η παραγωγή της αυξήθηκε δραματικά έως τα μέσα της δεκαετίας του 1980, οπότε και κρίθηκε παράνομη όπως και η κατοχή και η εμπορία της ουσίας αυτής. Μία συνηθισμένη δόση είναι 100-150 μιλιγκράμ, που λαμβάνεται από το στόμα, οπότε δρα περίπου σε 45 λεπτά από τη στιγμή της κατάποσης. Με εισπνοή ή μέσω καπνίσματος η επίδρασή της είναι ακόμη πιο άμεση. Η φυσιολογική επίδραση της ουσίας διαρκεί περίπου 8 ώρες ενώ τα ευρύτερα αποτελέσματά της μπορούν να παραταθούν μέχρι και για δύο ημέρες. Τα φυσιολογικά αποτελέσματα της ουσίας μοιάζουν με εκείνα των αμφεταμινών, δηλαδή κυρίως επίδραση στο νευρικό σύστημα. Έτσι, δημιουργείται ευφορία, εξαιρετική νευρικότητα, υπερδιέγερση, καρδιακές αρρυθμίες και ανεξέλεγκτη ταχυκαρδία, εφίδρωση, σφίξιμο δοντιών, υπερβολική αντοχή στην κούραση, πολυλογία κ.ά. Από τη χρήση της ουσίας έχουν αναφερθεί προβλήματα στην όραση, όπως ξαφνικές λάμψεις και απώλεια της αίσθησης για μικρό χρονικό διάστημα, καθώς και διαταραχή των υπόλοιπων αισθήσεων (κυρίως της γεύσης και της αφής). Η MDMA προκαλεί επίσης αύξηση της αρτηριακής πίεσης και γι’ αυτό είναι επικίνδυνη για άτομα που υποφέρουν από καρδιακές παθήσεις ή έχουν ιστορικό υπέρτασης, καθώς η χρήση της μπορεί να επιφέρει τον θάνατο. Επίσης, ο συνδυασμός της με ουσίες που συναντά κανείς στα αντιϋπερτασικά φάρμακα μπορεί να προκαλέσει πολλές παρενέργειες. Η ευφορία που προκαλεί μπορεί να κάνει τον χρήστη να αγνοήσει τα μηνύματα του σώματος και να πάθει αφυδάτωση, κράμπες από εξάντληση των μυών ή και να χρειαστεί περίθαλψη σε νοσοκομείο. Έχει παρατηρηθεί ότι μετά από εκτεταμένη χρήση η MDMA χάνει σιγά-σιγά τις ιδιότητές της και η ευφορία που αρχικά προκαλεί σταδιακά μειώνεται, ώσπου εξαφανίζεται εντελώς. Αυτό οφείλεται προφανώς σε αλλοιώσεις ή και καταστροφές στους νευρώνες που καθιστούν τον εγκέφαλο των χρηστών λιγότερο ευαίσθητο στην MDMA. Εξάλλου, η μεγάλη παραγωγή ακετυλοχολίνης, μέσω της οποίας η ουσία επιδρά στο κεντρικό νευρικό σύστημα, δημιουργεί ένα σοκ στα κέντρα που ρυθμίζουν πολλές δραστηριότητες όπως τον ύπνο, τη διάθεση, την ενέργεια κ.ά. Αν και δεν έχει διαπιστωθεί ο τρόπος που επιδρά, ο εγκέφαλος χρειάζεται αρκετό χρόνο μετά τη χρήση της ουσίας για να επανέλθει στην αρχική του κατάσταση. Η παραγωγή των χαπιών «έκστασι» έχει αυξηθεί δραματικά στην εποχή μας, δημιουργώντας σημαντικά κοινωνικά προβλήματα. Νεαρός χορεύει «εκστασιασμένος» υπό τους ήχους τέκνο μουσικής, σε φεστιβάλ της Δανίας· η τέκνο μουσική συνδέθηκε με το ναρκωτικό έκστασι της γενιάς Χ (φωτ. ΑΠΕ).